A insa da Perilla
A
"insa" (e non "ínsua") da Perilla, emerxe fronte ás costas
do vello porto de Palmeira como unha ara, un refuxio e un baluarte, onde,
segundo os expertos, desde antigo se procuraba calmar a furia dos elementos.
E
como na maioría dos lugares de culto, este, onde os primitivos moradores da
zona facían as súas ofrendas, posteriormente, trocou de devocionado e validou a
veracidade do novo culto, se a lenda está no certo, gravando sobre si a
misteriosa pegada dun dos pés de san Pedro, de quen contan que un día baixou á
terra e andou por estas augas.
Encontrar
esa pegada na pedra, é un dos primeiros enigmas que os pais lle descobren ós
fillos a primeira vez que saen xuntos a pescar, co mesmo entusiasmo que se
foran as marcas dunha fanequeira.
O
certo é que raras son as pedras da ría que non conservan a lembranza de vellos
misterios, ou retomaron a fantasía da súa lenda con novas historias que reviven
os mitos que encerran.
Pero
mudados os tempos, agora que as dornas engadiron un fóra-borda á popa, e os
cativos pasaron de emular ós máis veteranos pescos para buscar semellanzas cos
atletas da televisión, todo o misterio da "insa" limítase a ser
alcanzada a nado unha tarde de verán; e son moi poucos os que se lembran das
traxedias vividas no seu entorno.
E
a Perilla, que foi refuxio e acubillo de pescadores, tamén serviu de illamento,
tal e como se conta dun sinistro suceso que nos fai lembrar a tantos que
trocaron a súa visión da solidariedade cando, a salvo dos seus medos,
esquecidos da súa época de náufragos da vida, pecháronse na súa illa
particular, e renegaron de quen busca remedio á súa miseria.
Conta
esta tráxica historia o acontecido a dous veciños cando unha tarde, cada un coa
súa dorna, foron sorprendidos por un temporal mentres pescaban. Daquela,
levantaron a poutada e emproaron terra, no medio dun mar crecido que
imposibilitaba o goberno acertado das embarcacións.
Cando
o primeiro deles se viu incapaz de chegar a porto, loitou duramente para que as
ondas non o levasen contra as pedras, e como puido, atracou por sotavento da
Perilla, e logrou acubillarse.
Do
seu compañeiro, perdido de vista no medio da tormenta, non sabía nada, pero
supoñía que tivera máis sorte ca el e chegaría a terra firme; e no desacougo
que o refuxiado sentía nesas eternas horas nas que un está atado á ventura dun
temporal, envexaba a sorte do seu veciño.
-Ese
naceu de pé.
En
escasos segundos, pola súa mente pasaron todas as glorias do outro e as
desgracias del, para acentuar a desesperación; cando, de súpeto, oíu un berro
pedindo auxilio.
O
refuxiado, sen ousar expoñerse ó vento e a auga, outeou o mar sen ver nada.
Pero os gritos volvían a sonar por enriba do bruar das ondas. E seguía sen ver
nada, ata que só o zoar do vento e o mar se deixaron oír novamente.
Desde
o seu abrigo, o salvado loitou co medo e a solidariedade. Por un intre
xustificouse pensando ¿que podía facer el se por un caso o vise?. ¿Ía a
arriscarse polo outro?. ¿Ía expoñer a súa vida por quen, quizabes, se o caso
fose o contrario non se movería do seu refuxio por nada do mundo?.
Estaba
ensimesmado cando, de repente, sentiu unha man pousándose no seu ombro; e ó
virarse, con ollos de pánico e o corazón detido nun sopro, viu ó náufrago
mollado, ensanguentado e desfalecido.
-Home veciño, ¿non me oías?. Case me leva o mar.
Francisco Ant. Vidal