A
pesar de ser cega, esta fiestra tamén ve. Ela ve o futuro, augura o porvir e dá
esperanzas.
Aló
enriba da Conlleira
hai
unha pequena ermida
desde
a que se ve o ceo,
a
boca e o fondo da ría.
Este
lugar máxico e privilexiado ven sendo no concello de Ribeira, nun cume desde o
que se domina o mar de dentro e o de fóra, o da ría e o océano. Un cume no que,
antes da capela, parece ser que había un asentamento desde o que se vían entrar
os mercadores que xa na prehistoria comerciaban coas xentes da ría.
Logo,
foron cambiando os modos e, coa chegada do cristianismo, o castro, templo ou
ara que alí había, reconverteuse nunha capeliña que seguiu congregando
paisanos, polo menos unha vez ó ano.
San
Albertiño é o santo
que
da Pascua en oito días,
se
celebra naquel alto
con
festeira romaría.
E
o luns seguinte ó de Resurrección, cando a primavera reluce con todo o seu
esplendor, nesta ermida de formas románicas, amparada por unha enorme pedra que
a supera en altura e a protexe dos vendavais; bendícense sacas de terra que
logo será ciscada polos campos, e ramos de herbas do monte que se colgarán nas
cortes para espantar meigallos. Pero, sobre todo:
Hai
unha ventá pechada
de
pedra ladrillo e cemento,
onde
botan telliñas planas
para
o amor coñecer ó momento.
¿E
quen non desexou, aínda que só fose unha vez na vida, saber que lle deparaba o
futuro?.
Tamén
Hermes, aquel deus dos camiños, dos mensaxeiros e dos encontros afortunados, ó
que lle dedicaban falos de pedra chantados nos camiños, un día, sendo neno,
cambioulle a Apolo a lira que acababa de facer cunha cuncha de tartaruga polo
secreto das artes divinatorias. E o bo deus que desde entón se fixo amo e señor
da música, recomendouno ás Trías, que foran as súas amas de cría, para que lle
ensinaran a ver o porvir botando ó ar unhas pedriñas que gardaban nunha ola de
barro.
Este
rito de esperanza e fecundidade, de tirar a tella ou pedra para adiviñar o
porvir, non é único; con pedras tiradas ó cume da laxe dos namorados de Arcos,
adivíñase tamén se se vai coller noivo, e tirándoas ó lintel da porta da
Coutada, en Celanova, as mulleres saben se casarán ou non.
Hoxe,
cando os horóscopos son as columnas máis lidas dos periódicos, cando os
programas de radio e televisión con videntes son os de maior audiencia, cando
as consultas de botadores de cartas e adiviñadores están a rebordar, non ten
por que estrañarnos que estes ritos se manteñan desde os tempos nos que a
euforia amorosa se refreaba por temor a que non acabase todo como eses foguetes
que, de ser un pao seco pasan a acenderse, subir ó máis alto do ceo, explotar
en mil cores, e caer como globo desinflado e esquecido de todos.
-Quizabes
sexa que os noivos daquela tiñan moito máis aguante.
Non,
non era iso. O matrimonio aportaba un home ó fogar e un amparo á casa e á
muller que o levaba. Unha filla casada era unha "casa chea".
Esta maneira de adiviñar tirando pedriñas ó ar, xa a
utilizaban os gregos, de maneira practicamente igual a como aínda hoxe o fan
algunhas adiviñadoras; pero o que non deixa de ser curioso é que, na nosa
tradición, este rito, estea tan unido a cuestións casamenteiras. Por iso non é de estrañar que, desde cando
a carreira da muller era casar e a do home levar moza formal, mentres el
demoraba o paso polo altar, ela buscaba augurios que lle indicasen cando
remataría a súa espera, cando encontraría un homiño, "aínda que fose tan
grande como un gran de millo"; acercándose a esta fiestra, pechada, pero
fiestra ó fin e ó cabo, ollo polo que entraban as luces do día; e con elementos
que xa os gregos tiñan por eternos. Para eles as pedras simbolizaban a
eternidade, representaban a dureza, a serenidade e a permanencia inalterable
fronte á inestabilidade do home. E así, con estas pedriñas lanzadas ó lintel
dunha fiestra cega, renóvase a ilusión no porvir.
Francisco Ant. Vidal